Operatie
Deep brain stimulation (DBS) is een variant op de operatie zoals die tot nu toe gebruikelijk was, nl. Neurochirurgie en dan in het bijzonder Capsulotomy en Cingulotomy. De behandeling wordt ook gebruikt voor een ziekte als Parkinson. Het is belangrijk te weten dat deze behandeling nog maar in een pril stadium is en dat de uitkomsten van de behandelingen nog kunnen schommelen. De behandeling is nog maar uitgevoerd op zo'n 20 à 30 personen.
Het is nog niet bekend wat en hoe de precieze werking van DBS is, eigenlijk net zoals dat voor capsulotomy niet bekend is. DBS is ontwikkeld nadat de plaatsen in de hersenen waren ontdekt die met de ziekte OCD in verband stonden, en nadat gebleken was dat een neurochirurgische ingreep effect had. Stimulatie van deze gebieden heeft hetzelfde effect als het “dichtbranden” ervan.
Wat doet de operatie nu precies?
Behalve dat DBS wordt gebruikt bij OCD, is het een beproefde methode bij andere neuro-ziektes zoals Parkinson. Daar de behandeling bij Ocd-ers nog maar een twintigtal personen bevat is het nog te vroeg om te zeggen dat het een beproefde methode is; de voorlopige uitkomsten zijn in ieder geval zeer veelbelovend. Evenals bij de andere neurochirurgische ingrepen, moet ook bij DBS de patiënt aan diverse voorwaarden voldaan hebben. Elders op de website is te lezen welke voorwaarden dat zijn (zie “”).
Wat maakt nu het verschil tussen de verschillende operaties? Op de vorige pagina's kun je zien hoe capsulotomy werkt. DBS werkt ongeveer op dezelfde plaatsen in het hoofd als met de andere mogelijkheden. De elektrodes worden stereotactisch ingebracht door middel van 1 mm. grote elektrodes, en hebben hun werking op de specifieke hersendelen (zie ook de afbeelding op de vorige pagina's). De elektrodes zijn verbonden met de zogenaamde voeding, je kunt het ook een soort batterij noemen. Deze batterij wordt meestal in de borst geplaatst, net zoals dat met pacemakers het geval is. Elke stroomdraad is voorzien van verschillende contactpunten. Deze zijn afzonderlijk van elkaar te programmeren, zodat je ook kunt testen welk deel van de hersenen de meeste baat heeft bij de stimulaties. De werking is simpel, je zet gewoon de stroomtoevoer voor de verschillende elektrodes aan, de hoeveelheid stroom is dus variabel. De chirurg is op zoek naar de beste verhouding die voor de patiënt het beste werkt. In de eerste maanden na de operatie zal de chirurg verschillende proeven doen, net zoiets als met de placebo's bij medicijnen. Hij kan, zonder het de patiënt mede te delen, de stroomtoevoer uit zetten, half aan zetten of voluit zetten. De patiënt weet dit niet, maar zal als het goed is aan geven, wanneer de stimulatie aan of juist uit is. Doel hiervan is om de werking van de operatie te bevestigen.
Het grote voordeel van DBS boven de andere operaties is dat de DBS omkeerbaar is. Je kunt de elektrodes gewoon weer verwijderen, er is dan niets structureel en fysiek verandert in de hersenen. Dit kan een voordeel zijn voor eventuele toekomstige veranderingen. Het is natuurlijk zo dat nog steeds niet bekend is waarom de DBS z'n werk goed doet, of wat het precies doet. Veel onderzoek is dus nodig en zal hopelijk in de toekomst de definitieve oplossing bieden, deze is nog niet gevonden. Wel bieden de genoemde mogelijkheden een enorme verbetering van de levenskwaliteit.
Verder is uit een onderzoek gebleken dat van bv. 3 personen er 2 goed reageerden op de DBS, tenminste, er was een behoorlijke verbetering te zien (vermindering van dwangmatige handelingen en gedachten). De derde persoon had geen baat bij de stimulaties, en onderging capsulotomy. De patiënt bleek hierop wel te reageren. Hieruit kun je dus concluderen dat DBS en Capsulotomy niet geheel de zelfde werking hebben, onderzoek zal moeten uitwijzen waarom dit zo is. Hopelijk komt men dan weer een stapje verder in het onderzoek. De resultaten zijn in ieder geval veelbelovend. Ook is het geruststellend te noemen dat er geen grote negatieve en blijvende neveneffecten zijn opgetreden bij de geopereerde patienten. Je zou dan kunnen denken aan zaken als bloedingen, of gedragsveranderingen. Deze gedragsveranderingen zijn er wel maar zelden blijvend en in grote mate. De operatie kan dus in alle gevallen zo goed als risicoloos worden uitgevoerd.
Welke risico's kun je concreet noemen?
Enkele risico's, hoewel niet groot aanwezig, zijn: infecties, bloedingenverandering in stemming of gedrag, geheugenstoornissen, evenwichtsstoornissen en nog wat anderen.
Al deze zaken zullen uitvoerig met de artsen besproken worden, zodat de patiënt niet onvoorbereid geopereerd zal worden.